GAMBİLYA FAVASI (BODRUM BAKLASI)

Gambilya ile vakti zamanında Bodrum’da tanıştık. Önce isminin değişik oluşuyla dikkatimi çekmişti o zamanlar. Favayı zaten çok severim ama bu gambilyadan yapılan fava da bir başka türlü lezzetli oluyor. Gambilya ya da Bodrum baklası olarak bilinen bu baklagilin tipi de tadı biraz kuru bezelyeyi biraz da sarı mercimeği andırıyor ama mercimekten daha iri taneli.

Şahsen ben bakla favasını kesilebilir kıvamda severim ki bunu sağlamak ve düzgün parçalar keserek favayı servis etmek biraz zordur aslında. Fakat Bodrum’da gambilya favasını genelde püremsi kıvamda (humus gibi) tabağa yayarak ve çoğunlukla üzerine karamelize soğan koyarak servis ediyorlar, ki tavsiye ederim lezzetine lezzet katıyor.  Sonuçta ister kesilebilir kıvamda ister püremsi kıvamda olsun, yolunuz Bodrum taraflarına düşer de gambilya bulursanız hiç kaçırmayın ve alıp mutlaka bu tarifi deneyin. Kuru baklagil olduğundan kilerinizde sezon boyunca saklayabilir ve aklınıza estiği zaman favasını ya da dilerseniz kışın çorbasını da yapabilirsiniz. Aklınıza estiği zaman diyorum çünkü kuru bakla gibi gambilyayı bir gece önceden ıslatmanıza da gerek yok.

Burada verdiğim tarif için belirli bir referans gösteremiyorum çünkü geçmiş yıllarda Bodrum’da birkaç iyi restoranda bu favayı tattıktan ve birçok benzer tarifi inceledikten sonra annemin de benim de birbirimizle haberleşerek yaptığımız birkaç denemenin ardından ortaya çıkan ve benim için netleşen bir reçete oldu. Son olarak şunu da belirtmek isterim ki bakla favasını sevmeyenler gambilya ile bu önyargılarını yenebilirler. Bazen yeni ve farklı tatlara açık olmak gerekiyor. En azından denemekte fayda var! Diğer taraftan benim gibi bakla favasını zaten çok sevenler bence gambilya ile yapılanın tadına doyamayacaklar! Fakat her yerde kolayca bulunacak bir malzeme olmadığından, gambilya yoksa ama canınız çekip de bakla favası yapmaya niyetlenirseniz, buraya tıklayarak geleneksel fava tarifime ulaşabilirsiniz.

İşe koyulmadan önce sayfanın alt kısmında yer alan İpuçları & Alternatifler bölümündeki notlarımı da mutlaka okumanızı öneririm.

İpuçları ve Alternatifler

• Kimileri bu favaya havuç koymadığı gibi kimileri de 1-2 diş sarımsak ilave etmektedir. Doğal şeker tadı da sağlayarak lezzetine katkıda bulunduğu için ben her zaman favaya havuç eklenmesinden yanayımdır. Sarımsağı ise hemen hemen tüm zeytinyağlılara eklememe rağmen bu favada pek tercih etmiyorum. Sarımsak ekleyecek olursanız tüm malzemeyle beraber pişecek şekilde eklemenizi ve 1 ya da 2 ufak dişten fazla kullanmamanızı öneririm.
• Dilerseniz pişen malzemeye zeytinyağını eklerken 2 çorba kaşığı kadar taze sıkılmış limon suyu da ekleyebilirsiniz. Veya bunu servis sırasında herkesin kendi isteğine bırakabilirsiniz.
• Bu tür yemeklerin tadı, tuzu hazırlayan kişinin kendi ağız tadına ve tercihlerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tuzunun fazla olmasından çekiniyorsanız başlangıçta hepsini eklemeyip, pişip yumuşadıktan sonra tadına bakarak karar verebilirsiniz. Gambilya püresi sıcakken ekleyeceğiniz tuz zaten kolayca eriyecektir.
• Arzu ederseniz bakla favasında olduğu gibi blenderdan geçirmeden önce bir-iki tutam taze dereotu ekleyebilirsiniz. Ancak gambilya favası için benim kişisel tercihim dereotsuz olmasıdır.
• Bu favayı meze olarak değerlendirebileceğiniz gibi kızarmış ekmek üstüne sürerek tüketebilir ya da kanepe şeklinde hazırlayıp ikramlık olarak çay sofrasına bile koyabilirsiniz. Hatta püre kıvamında bırakıp grissinilerle dip sos gibi de sunabilirsiniz.
• Görsellerdeki gibi kesip sunmak için favayı gece boyunca buzdolabında bekletmek gerekir. Buna rağmen muntazam parçalar halinde kesmesi çok kolay olmayıp, eli bu tür işlere alışık olmayanların biraz pratik yapmasını gerektirebilir. Bu şekilde kesemezseniz hiç üzülmeyin zira yöresel olarak da humus gibi tabağa yayılarak ve kaşıkla servis edilmektedir.