PRATİK ŞEKERLİ KONDANSE SÜT

Yabancı tariflerde kullanılan “sweetened condensed milk” (tatlandırılmış yoğunlaştırılmış süt) diye bir süt ürünü var, ülkemizde her nedense üretilmiyor.  Süt tadının yoğun olarak hissedildiği tatlı mı tatlı koyu boza kıvamında ve bazı tariflerin olmazsa olmazı bir ürün. Özetle, sütün suyu belirli bir oranda uçurularak, yani sütün yoğunlaştırılarak daha konsantre bir hale getirilmesi ve ortalama kendi ağırlığı kadar şeker eklenmesiyle elde ediliyor. Biliyorum böyle anlatınca çoğunuzun aklına süt reçeli (“dulche de leche”) gelecek ama burada sözünü ettiğim ürün süt reçeli değil. Önce şu şekerli kondanse sütü pratik bir şekilde elde edelim de reçelini de nasıl elde edeceğimizle başka zaman ilgileniriz. 

Bu reçetenin nasıl’ını niçin’ini uzun uzun irdeleyip  gerekli gereksiz bilgilerle sizleri sıkmak istemiyorum. Ancak yine de makul düzeyde merakı gidermek için olayın mantığını özetlemeye çalışacak olursam: Süttozu sütün yağının da tamamen alınarak kuru toz haline getirilmiş formudur (lütfen DİKKAT! Kahve kreması veya beyazlatıcısı adıyla satılan ürünlerden söz etmiyorum.) Demek ki belirli miktardaki süttozuna ekleyeceğimiz suyun oranına göre farklı konsantrasyonlarda süt elde edebiliriz. O zaman ocak başında 1,5-2 saat tıngır tıngır sütü kaynatacağımıza, tozunu daha az suyla sulandırır bir de şekerini eklersek kısa yoldan “tatlandırılmış yoğun(laştırılmış) süt” elde edebiliriz.  Yalnız süttozu üretilirken yağı tamamen alındığı için lezzet kaybına uğramaması açısından bir miktar da tereyağı ilave etmemiz gerekecek. İşte olayın mantığı bu kadar basit! Zamanın en değerli kaynak haline geldiği hızlı bir çağda yaşıyoruz.  Hızlı ve pratik bir çözümü varsa, aynı işi görecek olan bir ürün için neden daha fazla zaman harcayıp uğraşalım ki?

Fotoğraflardan da anlaşılacağı gibi, ben birçok markette kolaylıkla bulunan Pınar markanın süttozunu kullanıyorum. Satış fiyatı yaklaşık 6 TL civarında olan 200 gr’lik bir paket süttozundan her biri yaklaşık 380 gr’lık 2 kavanoz kondanse süt elde ediliyor. İşin mali boyutunu da değerlendirecek olursak ithal bir ürün olan ve ne yazık ki her zaman marketlerde kolayca bulunamayan hazır kondanse sütlerin aynı ağırlıktaki bir konserve kutusunun ortalama 11-12 TL gibi bir fiyattan satıldığını düşünürsek, evde kendi kondanse sütümüzü hazırlamak her halükarda daha ekonomik bir seçenektir. Bu arada kahve beyazlatıcılarla karıştırılarak sağlıksız olduğu zannedilen Pınar marka süttozu hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz. (Mayıs 2023 Güncelleme notu: Pınar marka, söz konusu ürünü maalesef uzun süredir üretmemektedir. Çeşitli çevrimiçi satış sitelerinden, pastacılık malzemeleri satan yerlerden veya toptancı gross marketlerden Korinitta veya Bağdat gibi çeşitli markaların “süttozu” ürününü bulabilirsiniz. Yeter ki bu ürün yerine yanlışlıkla ‘kahve beyazlatıcı’ olan ürünlerden almayın!) 

Süttozu bulamazsanız ve geleneksel yöntemle sütü kendim yoğunlaştırarak hazırlamak isterim derseniz de buraya tıklayıp Cenk Sönmezsoy’un reçetesine göz atabilirsiniz. (Mayıs 2023 Güncelleme notu: Cenk beyin reçetesi, önce sütün tek başına yoğunlaştırılması ve şekerin sonra eklenmesi şeklinde, teknik anlamda tam olması gerektiği gibidir. Son yıllarda biraz daha bilinir hale gelen bu kondanse veya yoğunlaştırılmış süt ürününün tarifi ne yazık ki birçok blog yazarı tarafından süt ile şekerin birlikte ocağa konulup kaynatılması şeklinde verilmektedir ki bu da benzer ama rengi daha karamelize bir ürün olan süt reçeli elde etmemizi sağlar.)

Son olarak, benim gibi çok meraklıysanız ve kondanse süt hakkında daha bilimsel bilgilere ulaşmak isterseniz bu konuyu araştırırken bulup okuduğum bir yazıya da buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 

Burada aktardığım reçete, çeşitli kaynaklardan araştırıldıktan sonra ehow.com sitesinde “How to make sweetened condensed milk in Three Easy Steps…” başlıklı yazıdan faydalanarak uyarlanmıştır.

(Mayıs 2023 Güncelleme notu: Sadece meraklısına ek bilgi olarak şunu da not düşmek isterim; burada anlattığım ürünün ‘evaporated milk’ adıyla anılan bir de şeker ilavesiz versiyonu vardır. Ancak daha fazla kavram kargaşası yaratmamak adına yazımı ilk kaleme aldığımda buna yer vermemişim.)